Spotkania z prof. dr hab. Leszkiem Żukowskim

    Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej profesor Leszek Żukowski, pseudonim ,,Antek”, był gospodarzem zorganizowanych dla młodzieży spotkań, których tematyka obejmowała losy Żołnierza ps. “Antek” podczas trwania powstania warszawskiego oraz przeżycia z czasu bycia więźniem obozu koncentracyjnego. Spotkania miały miejsce w budynku PAST-y na XI piętrze z którego roztacza się zachwycający widok na Warszawę. Założeniem było przybliżenie młodemu pokoleniu wydarzeń minionego wieku z okresu II wojny światowej, opowiedzenie o losach ludzi w czasie potwornych okoliczności.

    16 listopada oraz 22 listopada 2019 r. odbyły się prelekcje dla drużyn harcerskich przybyłych z różnych stron Polski, jedna z grup przyjechała ze Szczecina. Prof. Żukowski podzielił się swoimi doświadczeniami z lat służby harcerskiej oraz prowadził z młodymi osobami dialog dotyczący pojęcia i znaczenia powstania warszawskiego dla ówczesnego społeczeństwa oraz dzisiejszego pojmowania historii. Młodzież z wielką ciekawością wysłuchała opowieści oraz zadawała liczne pytania w szczególności o najcięższe momenty w czasie powstania, ale także o ówczesne plany czy też o powojenne losy prelegenta.

    Spotkania te pokazały jak ważną rolę odgrywa dziś przekazywanie przez uczestników relacji na temat minionych wydarzeń. Istotne jest zobrazowanie młodemu pokoleniu, interesującemu się losami polskich bohaterów wojennych jak społeczeństwo radziło sobie w tym trudnym czasie okupacji.

    3 grudnia 2019 r. odbyło się spotkanie ze studentami I roku jednej z warszawskich uczelni podczas, którego prof. L. Żukowski przedstawił swoje doświadczenia i wiedzę na temat obozu koncentracyjnego we Flossenbürgu. Przed wykładem była okazja do obejrzenia wieczornej panoramy Warszawy z tarasu PAST-y oraz zapoznania z historią budynku. Początek wystąpienia został poświęcony na krótkie przywołanie wspomnień z powstania warszawskiego, służby w ramach NSZ jako łącznika na Woli oraz strzelca w Batalionie ,,Łukasiński” biorącego czynny udział w walkach.

    Wspomnienia dotyczące obozu koncentracyjnego zostały wzbogacone o zdjęcia archiwalne, schemat rozmieszczenia budynków, mapę marszu śmierci oraz współczesne fotografie zrobione w miejscu pamięci. Flossenbürg był piątym w kolejności obozem założonym przez Niemców w 1938 r. w bawarskiej miejscowości z charakterystycznymi ruinami zamku, które od tamtego momentu stały się nieodłącznym elementem obozowego krajobrazu. Profesor pokrótce przywołał historię budowy i pierwszych transportów przybyłych z więźniami oraz sposoby Niemców na naturalną selekcję najsłabszych osób przybyłych do obozu. Opis poszczególnych budynków, ich przeznaczenia oraz wydarzeń które miały w nich miejsce jest dla młodego pokolenia odbiorców zatrważający. W dzisiejszych czasach trudno sobie wyobrazić nieludzkie warunki w jakich przyszło im żyć. Najgorsze z budynków były te przeznaczone na bloki kwarantanny, w których więźniowie byli poddawani surowej dyscyplinie, szczególnie podczas trwania apeli, na których trzeba było stać w pięcioszeregu przez czas odliczania.

     Rozpoczynając od momentu przyjazdu po przez poszczególne wspomnienia dotyczące codziennego życia w obozie, traumatycznych transakcji gdzie walutą był chleb, oglądanej codziennej śmierci, nieludzkich warunków Profesor przedstawił obraz obozu takim jaki był. Współcześnie miejscowość Flossenbürg wydaje się być urokliwym miejscem, co powoduje, iż niektórym trudno uwierzyć, że znajdował się tam obóz koncentracyjny. Studenci wsłuchiwali się w opowieść o ciężkiej pracy w kamieniołomach, którą musieli wykonywać więźniowie, wyliczeniach na temat przebytej drogi i stanie ofiar. Profesor co roku jeździ do tego miejsca kaźni, podzielił się refleksjami o obecnym zagospodarowaniu budynków mieszczących się na terenie byłego obozu, gdzie utworzono muzeum i miejsce spotkań z młodzieżą.

    Podsumowując spotkanie, było ono bardzo udane, studenci z wielką życzliwością, refleksją i skupieniem przyjęli prelekcję kombatanta. Na koniec prof. Żukowski pokazał krótki film archiwalny z 1945 r. z wyzwalania obozu przez wojsko amerykańskie. Materiał dokumentował zbiorowy pogrzeb ofiar zorganizowany przez Amerykanów, w którym przymusowo brała udział miejscowa ludność niemiecka.

    Przywołane przez weterana wspomnienia stanowiły żywą lekcją historii dla młodego pokolenia, konieczną i niezbędną dla zrozumienia wydarzeń wojennych.

Prof. Żukowski jest autorem wspomnień i przewodnika po miejscu pamięci pt.:

,,Flossenbürg. Przewodnik (i nie tylko)”, Warszawa 2014.

MSZ