Emil Fieldorf (1895-1953) - pseudonim "Nil"

 

Polski generał, aktywny działacz konspiracji, dowódca Kierownictwa Dywersji.

Urodził się 20 marca 1895 roku w Krakowie. Był synem Andrzeja i Agnieszki, z domu Szwanda. Jego ojciec był maszynistą kolejowym. Ukończył siedem klas w III Gimnazjum Im. Jana Sobieskiego w Krakowie, a później kształcił się w seminarium nauczycielskim. W 1910 wstąpił do Związku Strzeleckiego. Ukończył szkołę podoficerską.W sierpniu 1914 roku zgłosił się na ochotnika do I Brygady Legionów. Był podoficerem w IV i III batalionie. W grudniu 1916 roku ukończył kurs oficerski. W tym samym miesiącu objął dowodzenie nad plutonem z 5. pułku piechoty. Po kryzysie przysięgowym dowodził półkompanią karabinów maszynowch z II Brygady Strzelców. W lipcu 1918 roku został zwolniony na urlop z armii austriackiej. W 1918 roku zgłosił się do Polskiej Organizacji Wojskowej (w międzyczasie służył w II Brygadzie Strzelców walczącej w Tyrolu). Od listopada 1918 roku służył w Wojsku Polskim, będąc kolejno dowódcą plutonu i dowódcą kompanii. W grudniu został instruktorem w szkole karabinów maszynowych 5. pułku piechoty. Następnie w marcu 1919 roku otrzymał przydział na stanowisko dowódcy kompanii ciężkich karabinów maszynowych w 1. pułku piechoty. Podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył w randze dowódcy kompanii. Po zakończeniu działań zbrojnych Fieldorf dokształcał się i w lutym 1923 roku został absolwentem Szkoły Podchorążych w Warszawie. Został następnie dowódca 5. kompanii, a od sierpnia 1924 roku pełnił funkcję II oficera sztabu 1. Dywizji Piechoty Legionów. W październiku został ponownie dowódca kompanii w 1. pułku piechoty. W czerwcu 1925 roku został mianowany dowódcą II batalionu w tymże pułku. Następnie krótko pełnił jeszcze funkcję dowódcy 1. kompanii, a w sierpniu 1926 roku został dowódcą I batalionu. W listopadzie został oficerem Przysposobienia Wojskowego w 1. pułku piechoty. W 1928 roku został awansowany do stopnia majora. W tym samym roku objął dowodzenie nad Przysposobieniem Wojskowym w 1. Dywizji Piechoty. W kwietniu 1931 roku otrzymał stanowisko zastępcy kierownika Instruktoratu WF przy ambasadzie RP w Paryżu. W marcu 1932 roku został zastępcą dowódcy 1. pułku piechoty. W 1935 roku otrzymał stanowisko dowódcy batalionu granicznego "Troki". W 1936 roku był już podpułkownikiem. W 1937 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy pułku KOP "Wilno". W styczniu 1938 roku mianowano go dowódcą 51. pułku piechoty strzelców kresowych, którym dowodził w czasie kampanii wrześniowej. W październiku 1939 roku internowany po zatrzymaniu na granicy słowackiej, gdy próbował się przedostać na Zachód. Kilka tygodni później uciekł i przez Węgry przedostał się do Francji. 3 maja 1940 roku został awansowany do stopnia pułkownika. 17 lipca 1940 roku wyruszył do okupowanego kraju, podróżując m.in. przez Kair, Budapeszt i Kraków. 6 września dotarł do Warszawy, gdzie przybrał nazwisko Emil Wielowiejski i pseudonim "Maj". Najpierw pełnił funkcję inspektora Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, a w marcu 1942 roku na miesiąc został mianowany komendantem Obszaru II Białystok Armii Krajowej. W kilka miesięcy później, jeszcze w tym samym roku został mianowany dowódcą Kedywu KG AK. Funkcję dowódcy Kierownictwa Dywersji pełnił przez blisko dwa lata. Do jego kompetencji należało kierowanie walką bieżącą Polskiego Podziemia. Uczynił ogromny krok na drodze rozbudowy Grup Szturmowych Szarych Szeregów, Związku Odwetu czy Wachlarza. W lutym 1944 roku został odwołany z pełnionego stanowiska. Następnie objął dowództwo nad formowaną dopiero organizację "Nie", której dowództwo powierzyć chciało prowadzenie działalności antysowieckiej. 28 września 1944 roku został mianowany generałem brygady. W październiku 1944 roku został mianowany zastępcą dowódcy Armii Krajowej, Leopolda Okulickiego. Po rozwiązaniu organizacji objął stanowisko zastępcy komendanta "Nie". 7 marca 1945 roku został aresztowany przez NKWD w Milanówku i nierozpoznany zesłany do obozu pracy na Uralu. W listopadzie 1947 powrócił do Polski i zamieszkał najpierw w Warszawie, a następnie w Łodzi pod fałszywym nazwiskiem. Gdy w lutym 1948 zgłosił się do RKU, podał swe prawdziwe dane osobowe i został ponownie aresztowany. 10 listopada 1950 roku przeprowadzono pierwsze przesłuchanie. Odmówił współpracy z UB. 16 kwietnia 1952 roku został skazany na karę śmierci. 24 lutego 1953 roku wyrok został wykonany przez powieszenie. Miejsce spoczynku generała Fieldorfa jest do tej pory nieznane. W 1958 roku "Nil" został zrehabilitowany. Odznaczono go czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Virtuti Militari V Klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta.